«Барыбыз өчен дә игелекле дөнья» ОВЗ белән кешеләргә ярдәм күрсәтү үзәге» АНО эшенең төп юнәлешләреннән берсе булып инвалидларны ишетү һәм күрү (чукрак һәм сукыр ишетү), халыкның аз мобильле төркемнәре, ятим балалар һәм БМО конвенциясенең инвалидлар хокуклары турындагы нигезләмәләрен үтәү тора:

- «... инвалидларга үз иҗади, сәнгати һәм интеллектуаль потенциалын үстерү һәм куллану мөмкинлеге бирү - үз бәхете өчен генә түгел, бөтен җәмгыятьнең рухи баету өчен дә»;

- Илнең мәдәни тормышында мөмкинлекләре чикләнгән кешеләрнең тигез хокуклы катнашуын үстерүгә;

- ОВЗ белән кешеләрне социаль-мәдәни реабилитацияләүгә яңа алымнар булдыру;

- хәзерге шартларда аларны һөнәри яктан тормышка ашыру;

- иҗади һөнәрләргә өйрәтү һәм аларның заманча хезмәт базарында уңышлы социальләшүе өчен киң мөмкинлекләр ачу;

- эш урыннары булдыру, инвалидларны һәм ОВЗлы кешеләрне, аз хәрәкәтле төркемнәрне эшкә урнаштыру.

Социаль тернәкләндерү курсының бурычлары - мөстәкыйль тормыш күнекмәләрен торгызу (формалаштыру), сукырларның социаль адаптациягә сәләтен үстерү, компьютерда эшләргә өйрәтү, сукыр чукракларны аралашуның махсус чаралары, яссы шрифт һәм Брайль системасын кулланып уку һәм язу, ишарә телендә аралашу, хезмәт күнекмәләре, үз-үзләрен хезмәт күрсәтү һәм өйдә асрау, урынны чистарту һәм эшкәртү.

«Барыбыз өчен дә игелекле дөнья» үзәге эшенең икенче мөһим юнәлеше булып һөнәри тернәкләндерү тора, ул профориентация һәм һөнәри белем бирүне үз эченә ала. Һөнәри белем бирү курсының бурычы - үзләрен һөнәри планда тормышка ашырырга сәләтле чукрак һәм сукыр белгечләрне һөнәри әзерләү. 2021 елда без РФ Президент грантлары фондыннан чукрак клининг һәм территорияләрне җыештыру буенча грант алдык.

Тернәкләндерү процессының мөһим өлеше булып социомәдәни тернәкләндерү тора. Ул төрле мәдәни-күңел ачу чараларын үткәрү юлы белән гамәлгә ашырыла, аларның төп максатлары шәхес потенциалын актуальләштерү, иҗади сәләтләрне ачу, инвалидларның ишетү (чукраклык һәм сукырларны) буенча җәмгыятьнең социомәдәни тормышына интеграцияләү мөмкинлекләрен киңәйтү. ТР истәлекле урыннары, музейлар һәм мәчетләр буенча экскурсияләргә чыгабыз. ТР ның башка шәһәрләренә дә сәфәр оештырырга тырышабыз.

«Добрый мир для всех» үзәгендә ишетү һәм күрү сәләте буенча инвалидлар (чукрак һәм сукыр ишетүчеләр), тифлосурдопедагоглар белән эшләү тәҗрибәсе булган югары квалификацияле белгечләр эшли.

"Барыбыз өчен дә игелекле дөнья" үзәге эшенең нәтиҗәләре - инвалидның социаль статусын торгызу, аның социаль адаптациягә, бәйсезлеккә, иҗади үз-үзен тормышка ашыруга сәләтен торгызу, актив тормыш позициясен күрсәтүче һәм үз тормыш юлын сайлаганда ирекле булган конкурентлыкка сәләтле белгечләрне әзерләү.

Белем бирү процессыннан тыш, психологик ярдәмнең төрле төрләре күрсәтелә. Укудан буш вакытларында укучылар кул эшләренә өйрәнә торган түгәрәкләрдә шөгыльләнәләр, экскурсияләргә, музейларга, сәнгать галереяләренә йөриләр, үзешчән сәнгатьтә, концертларда, күргәзмәләрдә катнашалар.

Күрү һәм ишетү сәләте буенча 450 дән артык инвалидка (чукрак һәм сукыр ишетүчеләр), аз хәрәкәтле кешеләргә һәм ОВЗ белән кешеләргә ай саен ярдәм күрсәтелә. Инвалидлар (чукрак һәм сукыр ишетүчеләр), ветераннар йортыннан аз хәрәкәтле кешеләр, КАИ студентлары, авыр тормыш хәленә тарыган башка регионнардан килгән кешеләр өчен даими рәвештә хәйрия ашлары ясыйбыз.

«Барыбыз өчен дә игелекле дөнья» үзәгендә ишетү һәм күрү (сукыр ишетү) буенча инвалидларга аерым игътибар бирелә.

Кеше - социаль зат, аның тормышы һәм үсеше башка кешеләр белән аралашудан һәм үзара хезмәттәшлектән башка мөмкин түгел. Ләкин, әгәр дә кеше ишетүдән һәм күрүдән мәхрүм икән, әйләнә-тирә дөньяны ишетү һәм күрү сәләтенең тотрыклы бозылуы белән интегә икән, һәм, шуңа бәйле рәвештә, иҗтимагый тормышның тулы хокуклы катнашучысы булу һәм әйләнә-тирә кешеләр белән тулы кыйммәтле аралашу мөмкинлеген югалта икән, нишләргә?

2022 елның 1 декабреннән 2023 елның 31 августына кадәр "Барыбыз өчен дә яхшы дөнья" АКО үзәгендә ОВЗлы кешеләр өчен "Социаль ашханә" хәйрия проекты эше бара, аны гамәлгә ашыру Россия Федерациясе Президент грантлары фонды ярдәмендә мөмкин булды. Проектның максаты - ОВЗ белән максималь күләмдә матди ярдәм күрсәтү, хәйрия төшке ашлары (шул исәптән күчмә), психологик ярдәм күрсәтү (Үзәк кунаклары социаль тормышның мөһим үзәкләренә әверелгән хәйрия төшке ашларында бер-берсе белән актив аралашып кына калмый, төрле дисциплиналар, экскурсияләр, концертлар буенча да башка чараларда катнаша.

Проект кысаларында үзәкнең төп адресы буенча һәр эш көне профессиональ пешекчеләр тарафыннан әзерләнгән тәмле кайнар хәйрия ашлары уздырыла, аларга көн саен кимендә 50 кеше килгән иде. Волонтерлар шулай ук ярдәмгә мохтаҗ башка оешмаларга да актив йөриләр: һәр сишәмбе һәм пәнҗешәмбе "Ветераннар йорты"нда яшәүчеләр өчен кайнар төшке ашлар китерә, моннан тыш, әлеге төшке ашта "Кеше кабул итә" оешмасы, шулай ук Яр Чаллы һәм Түбән Кама Үзәге филиалларында үткәрелде. Ә грант проекты эшләгән вакытта барлыгы 15000 порция аш әзерләнгән һәм таратылган. Фонд ярдәме "Барыбыз өчен дә яхшы дөнья" коммерцияле булмаган автоном оешмасы үзәге булган кешеләргә күрсәтелә торган ярдәм масштабларын күп тапкырлар арттырырга ярдәм итте.

Безнең үзәккә ешрак сукыр ишетүчеләр мөрәҗәгать итә, тумыштан килгән чукраклык яки ишетү балачакта югалган. Сукыр кешеләр яки бөтенләй күрмиләр, яки шундый җитди караш бозылу, рус телендә аралаша алмыйлар.

Сукырлар бик төрле. Берәүләр кырыс сөйләмне генә кабул итә (тыңлаучының куллары сөйләүченең кулына салына), кемдер - бары дактилологияне (гадәти һәм ЛОРМ), ә кемгәдер уч төбендәге басма хәрефләр (дермография) язарга кирәк. Сукырлар белән аралашу өчен шулай ук Брайль системасы буенча сукырлар шрифты кулланыла.

Сукыр кешегә күп әйберләрне мөстәкыйль рәвештә эшләү бик кыен: махсус тәрҗемә, озату кирәк. Димәк, тәрҗемәчеләрнең аерым хезмәте һәм нәкъ менә сукыр ишетүчеләр өчен озатучылар таләп ителә.

"Сукырлар канәгатьләнерлек тормыш дәрәҗәсенә һәм хезмәткә хокуклы, аларның сәләтләре һәм мөмкинлекләре белән чагыштырырлык, һәм башка эчтәлекле эшчәнлек белән шөгыльләнү хокукына ия, моның өчен аларга мәгариф һәм һөнәри әзерлек өлкәсендә мөмкинлекләр бирергә кирәк", - бу 1977 елның 16 сентябрендә кабул ителгән сукыр чукраклар хокуклары декларациясенең 4 нче маддәсе.

«Сәламәтлек мөмкинлекләре чикләнгән кешеләргә «Добрый мир для всех» ярдәм күрсәтү үзәге» автоном коммерциячел булмаган оешмасы ишетү һәм күрү сәләте бозылган кешеләргә, шулай ук аларның гаилә әгъзаларына социаль ярдәм күрсәтү хезмәтләре челтәрен булдыру максатыннан оештырылды. Оешмада даими нигездә аена 450 дән артык кеше ярдәм ала.

Нигездә, безнең «Добрый мир для всех» Үзәгенә Ушер синдромы белән кешеләр мөрәҗәгать итә, алар «юридик сукыр». Тикшеренүчеләр мәгълүматлары буенча, нейросенсор саңгыраулыгы булган кешеләрнең 6-11% ы җитди генетик авыру - Ушер синдромы белән интегә. Барлык сукыр чукрак кешеләрнең 50% ы Ушер синдромы нәтиҗәләрен - ишетү сәләтен югалту һәм күрү сәләтен югалту белән характерлана торган нәселдәнлек авыруын (күз күреме алмашынуга җайлашу, яктылык һәм күләгә алышынуга җайлашу бозылу, күзнең челтәр катлавының пигмент дистрофиясе) һәм тигезлек тойгысын бозу аркасында күрүне югалткан кешеләр тәшкил итә. Ушер синдромы булган кешеләрнең күбесе ишетү сәләтен югалту белән туа. Ушер синдромы каршындагы күрү симптомнарының берсе - төнге "тавык" сукырлыгы. Соңрак "тоннельле" дип аталган күренешнең акрынлап югалуы күзәтелә. Өлкән яшьтәге кайбер авырулар тулысынча сукыр булалар.

Мондый кешеләргә яңа шартларга җайлашуда психологик ярдәм кирәк.